Zarząd Krajowego Stowarzyszenia Plantatorów Czarnych Porzeczek zwraca się z prośbą o pomoc w rozwiązaniu problemu bardzo niskich cen skupu owoców porzeczki czarnej, znacznie poniżej kosztów produkcji, oferowanych przez zakłady przetwórcze w bieżącym sezonie.
Porzeczka czarna jest uprawiana w Polsce pod potrzeby przemysłu przetwórczego. Polska produkcja owoców czarnych porzeczek stanowi około 60% całej światowej produkcji towarowej. Jednym z rozwiązań łagodzących skutki trudnej sytuacji plantatorów proponujemy ujęcie porzeczki czarnej dopłatami bezpośrednimi tak jak jest to ujęte w przypadku upraw truskawek i malin. Dopłaty bezpośrednie do powierzchni upraw porzeczki czarnej złagodziłyby zapaść ekonomiczną gospodarstw i stabilizowałyby opłacalność produkcji.
Uzasadnienie:
Zarząd KSPCP zaniepokojony drastycznie niskimi cenami oferowanymi przez podmioty skupujące owoce czarnej porzeczki na początku zbiorów żąda publicznego wyjaśnienia tej sytuacji dla tysięcy producentów ich rodzin, którzy stanęli w obliczu bankructwa swoich gospodarstw. Oferowane obecnie ceny skupu surowca nie pokrywają często nawet kosztów zbiorów i transportu owoców do przetwórni, nie mówiąc już o chociażby częściowym zwrocie kosztów produkcji. Tak trudnej sytuacji w jakiej znaleźli się producenci tych jednych z najwartościowszych owoców jeszcze chyba nie było.
Obniżane systematycznie ceny skupu surowca od 2012 roku przedstawiciele przemysłu przetwórczego tłumaczyli masowym zakładaniem nowych plantacji. Nie potwierdzają jednak tego zjawiska dane GUS dotyczące obszaru nasadzeń tej rośliny w ostatnich latach ani też wielkości skupowanego surowca.
W roku bieżącym informacje o przewidywanych wysokich zbiorach pojawiały się już w kwietniu czyli przed kwitnieniem porzeczki. Natomiast po wystąpieniu na przeważającym obszarze kraju przymrozków w końcu kwietnia, a w szczególności w dniach 4-6 maja, które w wielu rejonach poczyniły spustoszenie na plantacjach rozpoczęła się akcja informacyjna o wielkich zapasach soku zagęszczonego i mrożonek. Z naszych danych uzyskanych od producentów porzeczki wynika, że tegoroczna produkcja owoców czarnej porzeczki w Polsce w wyniku wystąpienia niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, a w szczególności przymrozków będzie niższa od roku ubiegłego o min 20%. Z najnowszych informacji wiemy, że warunki pogodowe( przymrozki, a niedawno upały) spowodowały spadki plonów w wielu krajach europejskich w tym w Niemczech o 30%, a we Francji 40- 60%.
My producenci nie przypominamy sytuacji gdy po wystąpieniu przymrozków na dużym obszarze kraju ceny na owoce spadały i to w sposób tak drastyczny. Prosimy o przedstawienie nam wielkości zapasów zagęszczonego soku z czarnej porzeczki na koniec czerwca począwszy od 2010 roku. Trudno bowiem uwierzyć w to, że nawet powiększone zapasy koncentratu mogą załamać tak gwałtownie oferowane producentom ceny. Chcemy też, aby przedstawiciele przemysłu przetwórczego wyjaśnili producentom polskim dlaczego w Niemczech na otwarcie sezonu skupu te same firmy przetwórcze co w Polsce zaoferowały rodzimym plantatorom 0,3 Euro/1kg owoców a w Polsce równowartość 0,12-0,14 Euro. Czy aby nie wynika to z faktu, że produkcja owoców czarnej porzeczki w Niemczech jest marginalna i stanowi około 5 % produkcji polskiej i tylko w naszym kraju na pracy naszych producentów można zarobić wielkie pieniądze.
Na wielu spotkaniach przedstawialiśmy przemysłowi przetwórczemu wyliczenia z których wynika, że koszt wyprodukowania 1 kg porzeczki w obecnym czasie wynosi 2,50zł. Nie podważają tych wyliczeń w istotny sposób naukowcy i specjaliści od ekonomiki rolnictwa.
Dlaczego więc oferuje się w tym roku ceny, które są upokorzeniem dla producentów i w naszym mniemaniu nie wynikają z żadnych racjonalnych przesłanek, a pogrążają wiele gospodarstw i wiele rodzin. Czy nie prościej powiedzieć nam, że nasza produkcja jest niepotrzebna a nasza praca niczego nie warta?
Skutki obecnej polityki cenowej najbardziej odczują gospodarstwa, które całkowicie ukierunkowane są na produkcję tych owoców. To one zainwestowały duże pieniądze najczęściej z kredytów w sprzęt, infrastrukturę, kapitał ludzki itp. i to właśnie one powinny stanowić podstawę bazy surowcowej dla przemysłu.
Wielokrotnie proponowaliśmy proste rozwiązania w relacjach producent- przetwórstwo polegające na podpisaniu wieloletnich i odnawialnych kontraktów, w których producent miałby zagwarantowany zbyt owoców w wielkości np.: 60% swojej produkcji w cenach pokrywających jej koszty. Pozwoliłoby to na przetrwanie dla producentów w okresach trudnych a dla przemysłu w miarę stabilną cenę na wytwarzany koncentrat. Rozwiązanie to poprawiłoby również w sposób istotny jakość i zdrowotność nie tylko dostarczanych do przetwórstwa owoców, ale i wytworzonych w nich produktów. Celem naszego Stowarzyszenia w tym temacie jest wprowadzenie w gospodarstwach naszych członków certyfikowanej produkcji owoców pod warunkiem wszakże ich przetrwania.
Podsumowanie:
W Polsce uprawą porzeczki czarnej zajmuje się około 30000 plantatorów, Zarząd KSPCP podlega wielkiej presji społecznej związanej z drastycznym spadkiem cen skupu ze strony plantatorów. Otrzymujemy setki a nawet tysiące e maili , telefonów od zdesperowanych plantatorów z żądaniem od KSPCP organizowania masowych protestów, łącznie z blokadami.
Oczekujemy na szybkie wyjaśnienie zaistniałej sytuacji. W innym przypadku nawoływać będziemy producentów do zaniechania zbiorów i likwidacji plantacji, co również sami czynić będziemy oraz podejmiemy inne działania zgodnie z wolą plantatorów.
Pismo o podobnej treści wysłane zostało do Krajowej Unii Producentów Soków, które zrzesza 36 producentów soków, reprezentując łącznie 80% polskiego rynku soków.
Zarząd KSPCP
